Kerkzegel

Het Latijnse 'sigillum eccl. ref. Dirksland', ofwel het zegel van de Hervormde gemeente Dirksland, toont de poot van een arend. Dit is een verwijzing naar het wapen van de burgerlijke gemeente Dirksland, waarin tot 1966 een drietal soortgelijke poten was opgenomen. Maar tevens staat deze arend in relatie tot het randschrift, dat luidt: 'Renovabitur ut aquilae iuventus tua.' Dit is een citaat uit Psalm 103, over God die 'uw jeugd vernieuwt als eens arends.' Slechts deze vernieuwing biedt vertrouwen voor de toekomst.

Randschrift: Renovabitur Ut Aquilae Iuventus Tua ps 103:5b

Ontwerp: P. van Alff te ‘s-Gravenhage

In gebruik vanaf: 1949

Op initiatief van Ds. J. Koele kwam de Hervormde gemeente te Dirksland in het bezit van een zegel. Het ontwerp kwam tot stand na advies van de Conservator van de Kerkzegels. Intern beraadden de adviseurs van de Conservator zich als volgt: "Het wapen van de burgerlijke Gemeente vertoont als voornaamste figuur de vogelklauwen. Daar dit een wapenfiguur is die vrij zeldzaam voorkomt en die dus voor de onderhavige gemeente karakteristiek is, lijkt het aangewezen in het zegel van Dirksland op te nemen één adelaarsklauw (dan kan deze voldoende groot worden afgebeeld) met een bijpassende tekst". Eén van de andere adviseurs bracht naar voren in het randschrift Psalm 103:5b op te nemen: … uw jeugd vernieuwt als van een arend.

Dat van een aanwijsbare relatie tussen het kerkzegel van de Hervormde gemeente van Dirksland en het wapen van de burgerlijke gemeente Dirksland sprake is, behoeft geen betoog. De oudste afbeelding van een wapen van Dirksland dateert van 1673. Het vertoont een schild van goud, waarop 3 golvende dwarsbalken, vergezeld van 3 ganzenpoten (geen roofvogelpoten). Dit wapen wordt in de kroniek van Zeeland (1696) vermeldt, zij het dat de poten hier weer op roofvogelpoten lijken …

Het oude wapen is in 1816 verleend in rijkskleuren omdat de burgemeester geen kleuren had aangegeven in zijn brief.

In het nieuwe wapen zijn de kleuren hersteld maar zijn de ganzenpoten naar de bovenste helft verschoven. De krab in de onderste helft is afkomstig van het wapen van Herkingen en kwam voor in het oude heerlijkheidswapen van Melissant. De verschuiving van de vogelklauw in het burgerlijk wapen van Dirksland naar de ganzenpoot, heeft een historisch achtergrond.

Het kerkzegel, pas in 1949 ontworpen, is naar analogie van het burgerlijk wapen van Dirksland (24 juli 1816) ontworpen. In het wapen van 1816 werd de vogelklauw niet gedefinieerd als adelaarsklauw. Voor de adviseurs van de Conservator was er wel een reden de roofvogelklauw te duiden als adelaarsklauw. Het woord "aquila" duidt op de arend die in het Nederlands genoemd wordt steenarend. De visarend en slangenarend e.a. hebben niet het stamwoord "aquila". De sterke vogelklauw op het kerkzegel van Dirksland zien we als symbool van de jeugd en de kracht van de gemeente van Christus wiens jeugd bij voortduur door de Heere wordt vernieuwd.

Het kerkzegel van de Hervormde Gemeente van Dirksland heeft een merkwaardige achtergrond: het is gebaseerd op het burgerlijke wapen dat anderhalve eeuw ten onrechte roofvogelpoten afbeeldde;

• De roofvogelpoten werden uitgelegd als poten van een adelaar;
• Psalm 103:5 duidt mogelijk op het verenkleed van de adelaar of arend, of anders op zijn leeftijd, maar niet op zijn poten;
• Door dit alles waren maar weinig gemeenteleden op de hoogte met de betekenis en bedoeling van het kerkzegel